Czy wiesz Drogi Czytelniku, że masz w swoim organizmie ruchome schody? Oczywiście wyglądają one trochę inaczej niż te na zdjęciu. No i działają tylko do góry.
Ale zacznijmy od tego, że drogi oddechowe człowieka są wyścielone nabłonkiem wielorzędowym migawkowym a to oznacza, że na błonie komórek od strony światła dróg oddechowych znajdują się rzęski. Pośród zwykłych komórek nabłonka znajdują się również komórki kubkowe, które wydzielają śluz. Wdychane przez nas powietrze zawiera kurz, zanieczyszczenia, szkodliwe substancje lotne i drobnoustroje. Zanieczyszczenia te przyklejają się bądź rozpuszczają w śluzie, natomiast ruch rzęsek umożliwia przesuwanie się powierzchniowych warstw śluzu w stronę jamy nosowej i gardła. Stąd po połknięciu ze śliną następuje ich dalsza eliminacja bądź też są wydalane poprzez odruch kaszlowy. Mechanizm ten określany jest czasem właśnie jako „ruchome schody śluzowo-rzęskowe”. Tymi schodami zanieczyszczenia przesuwają się z prędkością ok. 4 mm/min.

Ten precyzyjny mechanizm oczyszczania powietrza może być w pewnych warunkach zaburzony. Np. u osób palących papierosy po pewnym czasie nabłonek wielorzędowy ulega metaplazji, czyli przekształceniu w nabłonek wielowarstwowy płaski z rozrośniętymi gruczołami śluzowymi. Powstający w dużych ilościach śluz zaczyna zalegać w drogach oddechowych, ponieważ brak rzęsek które by go przesuwały. To stwarza dogodne warunki dla zakażeń i kolonizacji bakteryjnej. Dodatkowo substancje drażniące pochodzące z dymu papierosowego przyczyniają się do postępowania stanu zapalnego. Przewlekły stan zapalny wywołuje zmiany biologicznych funkcji komórek nabłonka a to może prowadzić do transformacji nowotworowej. Warto więc dbać o swoje „ruchome schody”;)


Autor: Anna Balcerzyk

Więcej informacji:
Chorostowska-Wynimko J. Wpływ palenia tytoniu na mechanizmy komórkowe w układzie oddechowym. Pneumonologia i Alergologia Polska 2008; 76: 174-79